هر آن چه که درباره مرخصی بدون حقوق می خواهید بدانید

مباني و مستندات قانوني :

الف - قانون مديريت خدمات كشوري

ماده 120- کارمندان رسمی دریکی از حالات ذیل قرار خواهند داشت :

الف - اشتغال در یکی از پستهای سازمانی.

ب - مرخصی استعلاجی ، استحقاقی و بدون حقوق

ج - آماده به‌خدمت به موجب ماده(122) این قانون .

د - انتقال یا مأموریت به دستگاههای اجرائی دیگر و یا مأموریت آموزشی برای طی دوره های آموزش کوتاه مدت و یا کارآموزی.

هـ - انفصال موقت یا دائم و یا اخراج به‌موجب احکام قطعی مراجع قضائی و یا هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری و یا احکام ماده(91) این قانون .

و - استعفاء وبازخریدی به موجب احکام مذکور دراین قانون و قانون رسیدگی به تخلفات اداری.

ز - سایر حالات که در قانون رسیدگی به تخلفات اداری و سایر قوانین پیش‌بینی شده است.

ماده 122 - کارمندان رسمی دستگاههای اجرائی در حالات زیر به صورت آماده به خدمت، که مدت آن حداکثر یک سال خواهد بود درمی‌آیند:

1- انحلال دستگاه اجرائی ذی‌ربط.

2- حذف پست سازمانی کارمندان .

3- نبود پست سازمانی بعد از اتمام مأموریت یا مرخصی بدون حقوق.

4- کارمندانی که براساس تصمیم مراجع مذکور در هیأت رسیدگی به تخلفات اداری یا مراجع قضائی از خدمت معلق یا آماده به خدمت شده باشند.

ماده 21 - با کارمندان رسمی و یا ثابت دستگاههای اجرائی که تمام یا بخشی از وظایف آنها به بخش غیردولتی واگذار می گردد به یکی از روشهای ذیل عمل خواهد شد.

الف - ...

ب - ...

ج - موافقت با مرخصی بدون حقوق برای مدت سه تا پنجسال.

د - ...

ه - ...

ماده 84 – تبصره هاي 1 و 4

تبصره 1 - کارمندان دستگاههای اجرائی می‌توانند در طول مدت خدمت خود با موافقت دستگاه ذی‌ربط حداکثر سه سال از مرخصی بدون حقوق استفاده نمایند و در صورتی که کسب مرخصی برای ادامه تحصیلات عالی تخصصی در رشته مربوط به شغل کارمندان باشد تا مدت دو سال قابل افزایش خواهد بود.

تبصره 4 - کارمندان زن که همسر آنها در مأموریت بسر می‌برند می‌توانند تا پایان مأموریت حداکثر به مدت شش سال از مرخصی بدون حقوق استفاده نمایند.

ب - قانون استخدام كشوري

‌ماده 49 - مستخدم رسمي مي‌تواند با موافقت وزارتخانه يا مؤسسه متبوع از مرخصي بدون حقوق استفاده كند.

تبصره هاي 1 و 3

‌تبصره 1 - مدت مرخصي بدون حقوق از لحاظ بازنشستگي جزء سوابق خدمت محسوب نخواهد شد.

‌تبصره 3 - محفوظ ماندن پست سازماني مستخدم رسمي در مدتي كه از مرخصي بدون حقوق استفاده مي‌نمايد الزامي نيست. در صورتي كه پس‌از پايان دوران مرخصي پست مناسب براي ارجاع به مستخدم مذكور موجود نباشد به حال آماده به خدمت در مي‌آيد.

پ - قانون اعطا مرخصي بدون حقوق مستخدمين رسمي يا ثابت كه همسر آنان به ماموريت ثابت خارج از كشور اعزام مي شوند مصوب 1/9/1366

ماده واحده - مستخدمين مشمول قانون استخدام كشوري و شركتهاي دولتي مشمول مقررات استخدامي شركتهاي دولتي‌مصوب 5/3/1352 و اعضاي هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي‌، مستخدمين كادر نظامي و انتظامي نيروهاي ‌مسلح و كادر سياسي وزارت امور خارجه و همچنين مستخدمين مؤسسات و شركتهاي

دولتي كه داراي مقررات استخدامي‌خاص مي‌باشند و نيز نهادهاي انقلاب اسلامي ايران و موسساتي كه شمول مقررات عمومي نسبت به آنها مستلزم ذكر نام ‌است و شهرداريها و بانكها و مؤسسات بيمه و به طور كلي مؤسسات انتفاعي وابسته به دولت و مؤسسات و شركتهاي تابعه ياوابسته به مؤسسات فوق الذكر كه همسر آنان به مأموريت خارج از كشور اعزام مي‌شوند،مي‌توانند بدون رعايت محدوديت‌زماني تا پايان مدت مأموريت مذكور از مرخصي بدون حقوق استفاده نمايند.موافقت با اين مرخصي پس از اعلام دستگاه اعزام كننده مأمور و تعيين مدت مأموريت مستخدم به عمل خواهد آمد.مرخصي‌بدون حقوق موضوع اين قانون حداكثر از شش سال تجاوز نخواهد كرد.

ت - تبصره يك قانون ممنوعيت ادامه تحصيل كارگزاران كشور در ساعات اداري مصوب 14/10/1372 مجلس شورای اسلامی

ماده واحده - از تاريخ تصويب اين قانون اشتغال و ادامه به تحصيل كارگزاران شاغل در جمهوري اسلامي ايران اعم از قوه مجريه، قوه مقننه و قوه قضاييه و نهادهاي انقلاب اسلامي و شركت‌هاي تابعه دولت و كليه موسساتي كه به نحوي از بودجه عمومي كشور استفاده مي نمايند در ساعات اداري روزهاي كاري هفته در داخل و خارج كشور ممنوع مي باشد و متخلفين به انفصال موقت از خدمت از يك سال تا سه سال محكوم مي شوند.

تبصره 1 - ادامه به تحصيل تمام وقت كاركنان با استفاده از ماموريت يا مرخصي با تعيين جانشين ايشان به شرطي مجاز است كه همزمان با تحصيل، اشتغال اداري نداشته باشند.

ث - آیین نامه استخدام پیمانی

ماده ۱۳- مستخدمين پيماني مي‌توانند در صورت نياز با موافقت دستگاه استخدام كننده از مرخصي بدون‌حقوق و حداكثر به ميزان مدت قرارداد استفاده نمايند. مدت مرخصي بدون حقوق جزو سوابق خدمت و تجربه محسوب نمي‌گردد و مجوز استخدام افراد يادشده در مدت مرخصي بدون حقوق حفظ خواهد شد.

ج - آيين نامه مرخصي ها

ماده 32 - استفاده از مرخصي بدون حقوق موقوف به اختتام ‌دوره آزمايشي است و فقط در موارد زير ممكن خواهد بود:

1 ـ مستخدم استحقاق مرخصي نداشته باشد و احتياجش به ‌استفاده از مرخصي مسلم شود.

2 ـ مستخدم قصد ادامه تحصيل داشته باشد و مدارك لازم را ارايه نمايد.

3 ـ مستخدم ناگزير باشد به اتفاق همسرش به خارج از محل‌خدمت خود مسافرت كند.

4 ـ مستخدم پس از استفاده از چهار ماه مرخصي استعلاجي ‌سالانه به ‌سبب ادامه همان بيماري يا ابتلاي به بيماري ديگر قادر به خدمت نباشد و بيماري او صعب‌العلاج تشخيص داده‌نشود.

تبصره ـ اعطاي مرخصي بدون حقوق به مستخدمين آزمايشي‌ كه در طول خدمت آزمايشي با ارايه مدارك و به تشخيص‌مؤسسه متبوع خود نياز به استفاده از مرخصي بدون حقوِق داشته باشند حداكثر تا دو ماه متوالي با رعايت ساير مقررات ‌اين فصل امكان‌پذير خواهد بود.

ماده 33 - مستخدم بايد تقاضانامه استفاده از مرخصي بدون‌حقوق را با ذكر علت و مدت آن توسط رييس اداره خود به‌وزارتخانه يا مؤسسه دولتي متبوع ارسال نمايد. وزارتخانه يامؤسسه دولتي تصميم لازم را در اين‌باره اتخاذ و در صورت‌موافقت‌، حكم مرخصي بدون استفاده از حقوق را با رعايت‌تبصره 2 ماده 49 قانون استخدام كشوري صادر خواهد كرد.در مورد مستخدمين موضوع بند «4» ماده 32 اين آيين‌نامه‌چنانچه بيماري به تأييد پزشك معتمد برسد موافقت بامرخصي بدون حقوق الزامي خواهد بود.

چ - بخشنامه شماره 65035/87 مورخ 29/8/1387 معاونت توسعه مديريت و منابع دانشگاه مربوط به مشمولان قرارداد تبصره 3 ماده 2 آيين نامه اداري استخدامي تشكيلاتي اعضاي غير هيات علمي دانشگاه

تبصره ماده 3 = استفاده از مرخصی بدون حقوق حداکثر به میزان یک دوازدهم قرارداد در موارد اضطراری با تشخیص واحد مربوطه بلا مانع خواهد بود.

ح - قانون كار جمهوري اسلامي ايران

ماده 16 - قرارداد كارگراني كه مطابق اين قانون ازمرخصي تحصيلي و يا ديگر مرخصي هاي بدون حقوق با مزد استفاده مي كنند . در طول مرخصي و به مدت دو سال به حال تعليق در مي آيد.

تبصره - مرخصي تحصيلي براي دو سال ديگر قابل تمديد است 0

ماده 67 - هر کارگر حق دارد به منظور ادای فریضة حج واجب در تمام مدت کار خویش فقط برای یک نوبت یک ماه به عنوان ‌مرخصی استحقاقی یا مرخصی بدون حقوق استفاده نماید.

ماده 72 - نحوة استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران و مدت آن ‌و شرایط برگشت آنها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی‌ کارگر یا نمایندة قانونی او و کارفرما تعیین خواهد شد.