نحوه پذیرش بیمار در بخش:

لازم است که پرسنل پرستاری در هنگام پذیرش بیمار، موارد ذیل را رعایت کنند:

1- بیمار با پرونده و یا به همراه پرستار اورژانس وارد بخش می­شود.

2- پرستار پذیرش دهنده بیمار، آموزشهای لازم جهت آشنایی با بخش را به بیمار می­دهد.

3- دستور پزشک مبنی بر بستری بیمار را چک کند.

4- خود را با نام فامیل به بیمار معرفی نمایند.

5- مسئول بخش را به بیمار معرفی کنند.

6- بیمار را به واحد و تخت مربوطه راهنمایی کنند.

7- محل سرویس بهداشتی و حمام را به بیمار نشان دهد.

8- درمورد ساعت غذا، نوع رژیم غذایی خاص بیمار و مقررات آن و مقررات منع مصرف سیگار به بیمار توضیح دهند.

9- درمورد محدودیتها، نیازمندیها و وسایل الکتریکی مجاز برای استفاده در بیمارستان با بیمار صحبت نمایند.

10-قسمت احضار پرستار را به بیمار نشان داده و نحوه کار را آموزش دهند.

مواردی که باید هنگام تغییر و تحول شیفت رعایت گردد:

1- تحویل بیماران از روی کاردکس (اقدامات مراقبتی و دارویی):

2- کنترل وضعیت تنفس و هوشیاری بیمار

3- کنترل بهداشت فردی بیمار

4- کنترل آنژیوکت از نظر فیکس بودن، داشتن تاریخ (کمتر از 72 ساعت)، بررسی از نظر فلبیت

5- کنترل سرمها از نظر: حجم باقیمانده، حجم دریافتی (براساس دستور و مطابق با برگه I&O)، داشتن برچسب سرم (تنظیم قطرات، ساعت شروع و پایان)، نام پرستار، نام و میزان داروی اضافه شده.

6- کنترل میکروستها (داشتن برچسب، تاریخ تعویض 72-48 ساعت باشد).

7- کنترل سوندفولی از نظر فیکس بودن و بهداشت و حجم ادرار تخلیه شده و باقیمانده و ثبت برگه I&O درصورت لزوم

8- کنترل NGT از فیکس بودن و میزان ترشحات برگشتی و ثبت در برگه I&O درصورت لزوم

9- کنترل کلیه درنها، کاتترها، پانسمان و رعایت بهداشت و نظافت آنها

10- کنترل بیمار از نظر زخم بستر، کبودی، راش، ورم، ادم در اندامها

11- کنترل برگه علائم حیاتی از نظر ثبت مشخصات بیمار و علائم وی طبق دستور

12- کنترل بیمار از نظر پوزیشن، وضعیت استراحت، دهانشویه، شیو.

13- کنترل وضعیت درد بیمار و اقدامات انجام شده جهت تسکین درد.

14- اطلاع از کلیه اقدامات درمانی انجام شده در شیفت قبل

15- کلیه موارد کنترل شده در حضور پرسنل دو شیفت باید مطرح شود و پس از اتمام تحویل هیچ مسئولیتی به عهده شیفت قبل نمی­باشد.

تحویل وسایل و تجهیزات بخش از نظر موجود بودن و سالم بودن:

1-این کار در ابتدای هر شیفت و توسط پرستار تعیین شده انجام می­شود.

2-تحویل کلیه دستگاههای بخش، شامل انفوزیون پمپ، ساکشن، تشک مواج، فشارسنج و ثبت در دفتر تحویل وسایل. (و دیگر وسایلی که در دفتر تحویل و تحول وسایل ثبت شده است).

3-تحویل گرفتن و کنترل داروها، لوازم مصرفی طبق لیست

4-کنترل و تحویل دفاتر بخش

تحویل و کنترل ترالی احیاء:

1-داروهای ترالی احیاء از نظر تعداد و بررسی کمبودها و تاریخ انقضاء و طریقه نگهداری آنها در داخل و خارج از یخچال چک می­گردد.

2-وسایل ترالی احیاء از نظر تعداد، تاریخ انقضاء، توجه به سایزهای مختلف اشاره شده در چک لیست.

3-کنترل تجهیزات ترالی احیاء مانند لارنگوسکوپ، آمبوبگ، چراغ قوه، از نظر صحت عملکرد و وجود باطری و لامپ اضافه، توجه به تاریخ انقضای ستهای پانسمان.

4-توجه به نظافت کلی ترالی احیاء و سالم بودن چرخهای آن و بازوبسته شدن راحت دربهای آن،وجود تخته CPR، اکسیژن و مانومتر، داشتن ماسک اکسیژن، سوند رابط جهت آمبوبگ

5-آماده بودن کامل آمبوبگ جهت CPR

6-لازم به ذکر است که شماره 0 با تماس با تلفنخانه کد احیا اعلام می گردد.

یخچال دارویی:

برای کنترل دارویی بایستی موارد زیر درنظر گرفته شود:

1- از گذاشتن هرگونه موادغذایی در داخل آن پرهیز شود.

2- ترمومتر در یخچال نصب باشد و چارت مخصوص درج دمای یخچال بر روی درب یخچال نصب و در سه شیفت ثبت گردد.

3- وجود NGT و قالبهای یخ (جهت ارسال ABG) در فریزر یخچال

4- درج تاریخ باز شدن ویالها، شربتها بر روی آنها و توجه به مدت زمانیکه می­توان آنها را در یخچال نگهداری شود.

استوک دارویی:

باتوجه به سیاست هر بخش تعدادی دارو مانند (انواع مسکنها و داروهای اختصاصی هر بخش) در استوک دارویی موجود است که باید به تاریخ انقضاء آنها توجه گردد.

نظافت بخش:

1-توجه به نظافت سطوح بالایی، میانی و گوشه­های بخش، سرویسهای بهداشتی، دربهای شیشه­ای بخش، یونیت بیماران (تخت، لاکر، Bed table، وسایل و تجهیزات اتاق مانند یخچال، تلویزیون، دستگاههای پزشکی، مانومتر سانترال و پرتابل، ونتیلاتور، مانیتورها، انواع پمپها)، پوشه­های آلومینیومی پرونده، کاردکس، لوازم التحریر، ایستگاه پرستاری، تلفن و کامپیوتر، سطلهای زباله و دقت در تفکیک زباله­های عفونی از غیرعفونی، Safety Box، برانکارد، ویلچر، میزها.

2-باتوجه به سیاست هر بیمارستان کلیه بخشهای ذکرشده با محلولهای ضدعفونی رایج درهر بیمارستان به صورت روزانه نظافت و ضدعفونی می­گردد.

دفاتر بخش:

*دفتر تقسیم کار:این دفتر در ابتدای هر شیفت و توسط مسوول آن شیفت تکمیل می­گردد.تقسیم کاربه روش Case Method انجام می­شود. در این روش کلیه اقدامات مراقبتی و پرستاری از زمان ورود بیمار تا پایان شیفت کاری باید توسط پرستار مسئول آن بیمار انجام شود. مواردی را که باید در این دفتر ثبت نمود:تاریخ و شیفت، تقسیم بیماران موجود و مشخص کردن پرستاران از نظر ادمیت بیماران جدید، تعداد کل بیماران، تعداد بیماران پذیرشی.

دفتر تحویل و تحول وسایل:

این دفتر در ابتدای هر شیفت و توسط پرستار مسئول تکمیل می­شود و شامل انواع تجهیزات و تعداد آنها می­باشد در این دفتر صحت کارکرد تجهیزات یا اینکه در دست تعمیر بودن آنها نیز ثبت می­گردد.

دفتر ثبت داروهای مخدر:

نام و نام خانوادگی بیمار، نوع داروی مخدر و ساعت تزریق دارو و دوز داروی مخدر در صورت تزریق داروی مخدر به بیمار در این دفتر ثبت می­ گردد.

دفتر ترانسفوزیون فرآورده­های خونی:

بعد از تحویل گرفتن فرآورده خونی از بانک خون و چک کردن مشخصات، فرآورده و برگه خون طبق دستورالعمل انفوزیون فرآورده خونی در دفتر ترانسفوزیون کلیه مشخصات ثبت شود.

جهت انتقال بیماران بین بخشها:

حضور پرستار در زمان تحویل دادن و تحویل گرفتن بیمار

تحویل پرونده، کاردکس، به صورت کامل و مرتب و کنترل منشی بخش (در شیفت صبح و مسئول شیفت در عصر و شب) جهت چک و تایید کامل بودن آنها (منشی موظف است با سرعت پرونده را چک و تحویل گیرد).

انجام موارد Stat و پروسیجرهای انجام نشده در بخش مبداء

تمیز و مرتب بودن بیمار(در صورت کثیف بودن بیمار، تمیز نمودن آن به عهده پرستاری است که بیمار را تحویل می­دهد)

در صورت داشتن IV Line باید تاریخ، نام پرستار و شیفت روی آن نوشته و بدون عارضه باشد.

درصورت داشتن پانسمان، پانسمان تمیز با تاریخ و نام پرستار باشد.

گزارش پرستاری کامل نوشته شده و موارد خاص در آن قید گردد.

پرونده، گرافی­ها، دفترچه بیمه و به طور کل وسایل بیمار با دفتر تحویل و از پخش مقصد امضاء گرفته شود.

تذکر: بعد از اتمام تحویل بخش مقصد حق هیچگونه اعتراضی ندارد و تمام موارد باید قبل از تحویل کنترل گردد.

جهت انتقال بیماران برای مشاوره پاراکلینیک:

- هماهنگی با واحد پاراکلینیک مربوطه

- انجام اقدامات مربوطه به آمادگی قبلی در صورت نیاز

- همراه داشتن پرونده (داشتن مدارک موردنیاز واحد پاراکلینیک مربوطه الزامیست)

- در صورت نیاز به اکسیژن با رعایت دستورات پروتکل انتقال بیمار حتماً به واحد مربوطه اطلاع داده شود.حضور بیمار بر در کنار بیماران ناتوان الزامی می­باشد. (کار این بیماران با اولویت انجام می­شود).

- حضور پرستار در کنار بیماران بدحال الزامی می­باشد. (کار این بیماران با اولویت انجام می­شود)

- تذکر: پرونده در پایان بلافاصله تحویل داده می­شود و در زمان تحویل بیمار در کاردکس ذکر گردد.

کاردکس:

هدف اصلی از درنظر گرفتن کاردکس ایجاد سرعت عمل در مراقبت از بیمار و به حداقل رساندن اشتباهات احتمالی است، همچنین استفاده از کاردکس امکان ملاحظه مجموعه اطلاعات همه بیماران بخش را در کنار هم به ما می­دهد.

برای ثبت از دو خودکار: قرمز(ثبت موارد مهم و ثابت مثل حساسیت دارویی و تاریخ DC شدن داروها و ...) و آبی(ثبت موارد ثابت مثل شماره پرونده و نام و نام خانوادگی) استفاده می­شود.

برای ثبت موارد جاری از مداد مشکی استفاده می گردد

مراقبتهای پرستاری باید با ذکر تاریخ و ساعت انجام در کاردکس ثبت شوند.

به طور کلی در کاردکس تمام کارهایی که باید انجام بگیرد قید می­شود

واقدامات پس از انجام به پشت کاردکس منتقل میگردد

تومور مغزي

مغز تودۀ نرم و اسفنجی از بافت‌ها است، كه محافظت می‌شود توسط :

استخوان جمجمه

سه لایه نازک از بافت‌ها، مننژها یا آبشامه (Meninges)

مایع آبکی (مایع مغزی نخاعی) که در فضای بین مننژها و در فضاهای داخل مغز (بطن‌های مغز) جریان دارد.

مغز کارهایی را که تصميم به انجام آن مي‌گيريم (مانند راه ‌رفتن و یا حرف‌ زدن) و کارهایي را که بدن ما بدون فکر کردن انجام می‌دهد (مانند تنفس) هدایت مي‌كند. مغز همچنین مسئول حواس پنجگانة ما (بینایی، شنوایی، بساوايي، چشایی و بویایی)، حافظه، احساسات، و شخصیت ما است و شبکه‌ای از عصب‌ها، پیام‌ها را از مغز به بقیه‌ بدن و بالعکس می‌رسانند؛ برخی عصب‌ها مستقیماً از مغز به چشم‌ها، گوش‌ها، و دیگر قسمت‌های سر می‌روند؛ عصب‌هاي ديگر در درون نخاع قرار دارند تا مغز را به دیگر قسمت‌های بدن وصل كنند.

در داخل مغز و ستون فقرات، سلول‌های گلیال (Glial )، سلول‌های عصبی را محاصره مي‌كنند و آنها را در مکان خود ثابت نگه می‌دارند.

سه بخش مهم در مغز فعالیت‌های مختلفی را کنترل مي‌كنند :

مخ: مخ از اطلاعات داده شده توسط حواس استفاده مي‌كند تا به ما بگوید در اطراف ما چه می‌گذرد و بدن ما چگونه بايد به آنها پاسخ دهد. این بخش از مغز، کنترل‌کنندۀ مطالعه، تفکر، یادگیری، صحبت، و احساسات است.

مخ به نیمکره‌های مغزی چپ و راست تقسیم می‌شود. نیمکره راست عضلات سمت چپ و نیمکره چپ عضلات سمت راست بدن را کنترل مي‌كند.

مخچه : مخچه تعادل در راه رفتن و ایستادن و دیگر فعالیت‌های پیچیده را کنترل مي‌كند.

ساقة مغز : ساقة مغز، مغز را به ستون فقرات متصل مي‌كند؛ وظيفة این بخش کنترل تنفس، حرارت بدن، فشار خون، و دیگر عملکردهای اساسی بدن است.

درجات تومور و انواع آن

درجة تومور

انواع تومورهای اولیة مغز

هنگامی‌که بیش‌تر سلول‌های طبیعی، پیر و یا آسیب‌دیده می‌شوند، از بین مي‌روند و سلول‌های جدیدي جای آنها را می‌گیرند. برخی اوقات، این فرآیند اشتباه پیش می‌رود؛ سلول‌های جدید در هنگامی‌که بدن به آنها نیاز ندارد تشکیل مي‌شوند و سلول‌های پیر و یا آسیب‌ دیده عادی ازبین نمی‌روند. توليد سلول‌های اضافی اغلب تشکیل توده‌ای از بافت را می‌دهد، که به آن رشد زائد و یا تومور اطلاق می‌شود؛ تومورهای اولیة مغز می‌توانند خوش‌خیم و یا بدخیم باشند.

تومورهای خوش‌خیم مغزی دارای سلول‌های سرطانی نيستند.

معمولاً تومورهای خوش‌خیم قابل برداشتن هستند و به ندرت دوباره رشد می‌کنند.

تومورهای مغزی خوش‌خیم معمولاً دارای مرز و یا لبة مشخصی هستند. سلول‌های تومورهای خوش‌خیم به ندرت بافت‌های اطراف خود را مورد هجوم قرار می‌دهند و در دیگر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند. به هرحال، تومورهای خوش‌خیم می‌توانند با فشار بر نقاط حساس مغز باعث مشکلات جدی در سلامتي شوند.

برخلاف تومورهای خوش‌خیم بیش‌تر قسمت‌های ديگر بدن، برخي اوقات تومورهای مغزی خوش‌خیم زندگی فرد را تهدید مي‌كنند.

تومورهای مغزی بدخیم (که سرطان مغزی نیز نامیده‌ می‌شود) حاوی سلول‌های سرطانی هستند :

تومورهای مغزی بدخیم عموماً جدی‌تر و اغلب تهدیدی برای زندگی محسوب می‌شوند.

احتمال دارد سریع‌تر رشد و تجمع کرده یا به بافت‌های مغزی مجاور حمله كنند.

سلول‌های سرطانی ممکن است از تومورهای مغزی بدخیم بیرون آيند و در دیگر قسمت‌های مغز و یا نخاع گسترش یابند، ولي به‌ندرت در دیگر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند.

درجه بندی تومور

پزشکان، تومورهای مغزی را براساس درجه آنها دسته‌بندی مي‌كنند؛ تومور درجه یک، توموري است که سلول‌هايش در زیر میکروسکوپ قابل رؤيت باشند.

درجه يك : بافت خوش‌خیم است. سلول‌ها تقریباً شبیه سلول‌های طبیعی مغزی هستند و به آرامی رشد می‌کنند.

درجه دو : بافت بدخیم است و در مقایسه با تومورهای درجه1، سلول‌ها شباهت کم‌تری به سلول‌های طبیعی دارند.

درجه سه : بافت‌ بدخیم، سلول‌هایی دارد که با سلول‌های طبیعی متفاوت است؛ سلول‌های غیرطبیعی فعالانه رشد مي‌كنند (آناپلاستیک Anaplastic).

درجه چهار : بافت‌های بدخیم سلول‌هایی بسیار شبیه به سلول‌های غیرطبیعی با تمایل به رشد سریع، دارند.

سلول‌های تومور‌های درجه پایین (درجه يك و دو) طبیعی‌تر به‌نظر مي‌رسند، و عموماً کندتر از سلول‌های تومورهای درجه بالا (درجه سه و چهار) رشد می‌کنند.

در طی زمان، یک تومور درجه پایین ممکن است تبدیل به تومور درجه بالا شود. به هرحال، اين تغییر اغلب در بین بزرگسالان بیش‌تر از کودکان اتفاق می‌افتد.

انواع تومورهای مغزی اولیه

انواع مختلفی از تومورهای مغزی اولیه وجود دارند؛ تومورهای مغزی اولیه براساس نوع سلول‌ها و یا قسمتی از مغز که در آن شروع به رشد می‌کنند، نامگذاری می‌شوند. برای مثال، بیش‌تر تومورهای مغزی اولیه در سلول‌های گلیال (Glial) شروع می‌شوند. این نوع تومور گلیوم (Glioma) نامیده می‌شود.

شایع‌ترین انواع تومورهای مغزی دربزرگسالان عبارتند از:

آستروسیتوما(Astrocytoma) : اين تومور درسلول‌های گلیال (Glial) ستاره‌اي شكل، که آستروسیت (Astrocytes) نامیده می‌شوند، شروع می‌شود. این تومور می‌تواند در هر درجه‌ای باشد، در بزرگسالان، یک آستروسیتوما (Astrocytoma) اغلب در مخ به‌وجود آورد.

آستروسیتومای درجه يك و دو : گلیوم (Glioma) درجه پایین نیز نامیده مي‌شود.

آستروسیتومای درجه سه : آستروسیتومای آناپلاستیک نیز نامیده می‌شود.

آستروسیتومای درجه چهار : گلیوبلاستوما (Gliblastoma ) و یا گلیوم آستروستیک بدخیم هم نامیده می‌شود.

منینژیوم(Meningioma) : اين تومور در مننژ (Meninnges) بروز مي‌کند. این نوع تومور می‌تواند درجه يك، دو یا سه باشد. معمولاً به صورت خوش‌خیم (درجه یک) شروع مي‌شود و به‌آرامی رشد می‌کند.

الیگودندروبلاستوما (Oligodendroglimoa) : اين تومور در سلول‌های مادة چرب پوشش‌دهندة عصب‌ها، كه آن را محافظت می‌کند، بروز می‌کند. این اتفاق معمولاً در مخ رخ می‌دهد؛ این بیماری در افراد میانسال شایع‌تر است و می‌تواند در درجات دو و سه باشد.

شایع‌ترین انواع تومورهای مغزی درکودکان عبارتند از :

مدولوبلاستوما (Medulloblastoma ) : اين تومور معمولاً در مخچه بروز مي‌کند و به تومور اولیه نوروآکتودرمال (Neuroectodermal ) معروف است. این تومور درجه چهار است.

آستروسیتومای درجه يك و یادو : در کودکان، این تومور درجه پایین در هر قسمتي از مغز ممکن است بروز کند. شایع‌ترین آستروسیتوما در کودکان، آستروسیتوم پیلوسیتیک جوانان است. تومور این بیماری درجه يك است.

تومور اپاندیموم (Ependymoma) : اين تومور درسلول‌هایی که حفرة مغز و یا کانال مرکزی نخاع را می‌پوشانند بروز می‌کند. این نوع بیماری در کودکان و نوجوانان شایع‌تر است و می‌تواند درجه يك، دو و یا سه باشد.

گلیوم ساقه مغز (Brain Stem Glioma) : اين تومور در پایین‌ترین قسمت مغز بروز مي‌كند و می‌تواند درجه پایین و یا بالا باشد. شایع‌ترین نوع آن گلیوم منتشر داخل پل مغز است.

عوامل خطرزا

پرتو یونیزه‌کننده : پرتو یونیزه‌کننده‌اي که از اشعه‌های ايكس در دوزهای بالا (از قبیل پرتودرمانی با یک دستگاه بزرگ که پرتوهایی به ناحیه سر مي‌دهد) و دیگر منابع ساطع مي‌شود می‌تواند باعث صدمه به سلول‌ها شده منجر به ايجاد یک تومور شود. افرادي که در معرض پرتوهای یونیزه کننده قرار می‌گیرند، خطر ابتلای آنها به تومور مغزی، از قبیل مننژیم و گلیوم، بیش‌تر است.

پیشینة خانوادگی : به‌ندرت اتفاق می‌افتد که تومورهای مغزی در چند نسل از يك خانواده بروز كند؛ تنها تعداد بسیار کمی از خانواده‌ها، چندین عضو مبتلا به تومور مغزی دارند.

محققان در حال مطالعه این نکته هستند که آیا استفاده از تلفن همراه، داشتن جراحات در ناحیة سر، و یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص در محل کار و یا میدان‌های مغناطیسی، عوامل خطرزای مهمی هستند یا نه؛ مطالعات هنوز ارتباط مداومی بین این عوامل بروز بیماری خاص و تومورهای مغزی نشان نداده‌اند، اما بايد مطالعات بیش‌تری در اين مورد انجام گيرد.

علائم بیماری

علائم تومور مغزی بستگی به اندازه تومور و محل آن دارد. علائم هنگامی‌ بروز مي‌كنند که تومور بر عصب‌های یک قسمت از مغز فشار آوردند و یا به آن صدمه بزنند. علاوه بر این، علائم ممکن است هنگامی آشكار شوند که تومور، مانع جریان مایع در داخل یا اطراف مغز، و یا تجمع مایع موجب تورم مغز شود. موارد زیر رایج‌ترین علائم تومورهای مغزی هستند:

سردردها (که معمولاً در اوايل صبح شدیدتر هستند)

حالت تهوع و استفراغ

تغییرات در صحبت، بینایی و شنوایی

مشکلات در تعادل و راه‌ رفتن

تغییرات در خلق، شخصیت، و توانایی تمرکز

مشکلات در حافظه

انقباض ماهیچه‌ای (صرع یا تشنج)

خواب‌رفتگی و یا سوزش در بازوها و پاها

تشخیص بیماری

اگر شما دارای علائمی هستند که از احتمال وجود تومور مغزی خبر می‌دهد، پزشک بایستی یک معاینه فیزیکی از شما به‌عمل آورد و سؤالاتی دربارة سابقة بيماري‌هاي شخصي و خانوادگیتان بپرسد.

معاینة دستگاه عصبي: پزشک بینایی، شنوایی، هوشیاری، قدرت عضلات، هماهنگی، و (رفلکس‌ها) شما را بررسی مي‌كند و همچنین چشم‌هایتان را جهت بررسی تورمی که در اثر فشار یک تومور بر عصبی که چشم را به مغز وصل می‌نماید به‌وجود می‌آید، مورد معاینه قرار می‌دهد.

ام‌آر‌آی (MRI) : دستگاه بزرگي مجهز به آهنربای قوی، که به کامپیوتر متصل است، جهت عکس‌برداری دقیق از نواحی مختلف سر مورد استفاده قرار مي‌گیرد. برخی اوقات رنگ مخصوصی (مادة حاجب) هم به داخل رگ‌های خونی در بازو یا دست شما تزریق می‌شود، تا کمک کند تفاوت‌های بافت‌های مغز بیش‌تر نشان داده ‌شوند؛ اين عکس‌ها می‌توانند نواحی غیرعادی، از قبیل تومور، را نشان دهند.

سی‌تی‌اسکن (CT Scan) : دستگاه اشعة ايکس، متصل به کامپیوتر، یک‌سری عکس‌های دقیق از سر شما می‌گیرد؛ گاهي مادة حاجب نيز به داخل رگ‌های بازو یا دست شما تزریق مي‌شود. ماده حاجب باعث می‌شود كه نواحی غیرعادی راحت‌تر دیده‌شوند.

پزشک شما ممکن است دستور آزمایش‌هاي دیگری را نیز بدهد :

آنژیوگرام (Angiogaram) : مواد رنگی که به داخل جریان خون تزریق می‌شود موجب می‌شود كه رگ‌های خونی مغز در اشعه ايكس نشان داده شوند؛ اگر تومور در مغز وجود داشته‌باشد، اشعه ايكس تومور و یا رگ‌های خونی که آن تومور را تغذیه می‌کنند نشان می‌دهد.

نمونه‌برداری از مایع مغزی نخاعی : پزشک از مایع مغزی نخاعی شما (مایعی که فضا‌های داخل و اطراف مغز و نخاع را پر می‌کند) نمونه‌برداری مي‌كند. این فرآیند با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. پزشک از یک سوزن بلند نازک، جهت برداشتن مایع از داخل قسمت پایینی ستون فقرات، استفاده می‌کند. نمونه‌برداری از نخاع حدود 30 دقیقه طول می‌کشد. شما بایستی برای چندین ساعت بعداز نمونه‌برداری به پشت دراز بکشید تا دچار سردرد نشوید. اين مایع جهت كشف سلول‌های سرطانی و یا دیگر علائم بیماری، در آزمایشگاه مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

نمونه‌برداری : به برداشتن بافت‌ها، جهت بررسی وجود سلول‌های تومور، نمونه‌برداری می‌گویند؛ آسیب‌شناس جهت كشف سلول‌های سرطاني، به بررسي سلول‌هاي غيرعادي زیر میکروسکوپ می‌پردازد. نمونه‌برداری می‌تواند سرطان، تغییر بافت منجر به سرطان و يا دیگر شرایط غيرعادي را نشان دهد؛ اين روش تنها راه مطمئن جهت تشخیص تومور مغزی، اطلاع از درجه آن وبرنامه‌ریزی درمان است.

فردی که نیاز به بيوپسي دارد، مي‌تواند از پزشک این سؤالات را بپرسد :

درمان

جراحی

پرتودرمانی

شیمي‌درمانی

افرادی که دارای تومور مغزی هستند، چند گزینة درمان در اختیار دارند؛ این گزینه‌ها عبارتند از جراحی، پرتودرمانی، و شیمي‌درمانی. بسیاری از بيماران ترکیبی از این درمان‌ها را دریافت مي‌كنند.

انتخاب نحوۀ درمان اساساً بستگی به موارد زیر دارد :

نوع و درجۀ تومور

مکان تومور درمغز

اندازۀ آن

سن و سلامت عمومی

جراحی

جراحی اولین شیوة معمول برای درمان اغلب تومورهای مغزی است. براي جراحی بایستی بیهوشی عمومی دریافت كنيد و قبلاً هم موی سر خود را بتراشید؛ البته هميشه نیازی به تراشیدن تمامی سر خود نداريد.

جراحی جهت بازکردن جمجمه را كرانيوتومي Craniotomy مي‌نامند؛ براي اين كار جراح برشي در پوست سر شما ایجاد كرده و از اره مخصوصي براي بريدن مقداری از استخوان جمجمه استفاده مي‌كند.

گاهي ممکن است هنگامی‌که جراح تمامی تومور مغز يا بخشي از آن را برمی‌دارد به هوش باشید؛ جراح تا مقدار ممکن تومور را بر می‌دارد و از شما خواسته مي‌شود که مثلاً پای خود را حرکت دهيد، بشمرید، یا الفبا را بگوييد و یا یک داستان نقل كنيد. توانایی شما در انجام این دستورها به جراح کمک می‌کند تا از بخش‌های مهم مغز مراقبت كند.

بعد از اینکه تومور برداشته‌ شد، جراح سوراخ جمجمه را با تکه‌ای از استخوان و یا با تكه فلز می‌پوشاند و سپس برش پوست را بخيه مي‌زند.

برخی مواقع جراحی غیرممکن است، مثلاً اگر تومور در ساقه مغز و یا بخش خاص دیگری باشد، جراح ممکن است قادر نباشد بدون آسیب رساندن به بافت‌های طبیعی مغز، تومور را بردارد. اين افراد ‌که نمی‌توانند مورد جراحی قرار گیرند، بايد پرتودرمانی و یا دیگر درمان‌ها را دریافت كنند.در چند روز اول پس از جراحي ممكن است سردرد داشته باشيد و يا احساس بيقراري كنيد در اين‌صورت دارو مي‌تواند معمولاً درد را كنترل كند.

قبل از جراحی، بایستی برنامة کاهش درد را با گروه پزشكي خود در میان بگذارید . بعد از جراحی، تیم شما می‌تواند، در صورتی‌که نیاز به تسکین درد بیش‌تری داشته‌باشد، برنامة خود را با شما تنظیم كند.

شما همچنین ممکن است گاهي احساس خستگی و یا ضعف کنید. زمان مورد نیاز برای دورة نقاهت در افراد مختلف متفاوت است. ممکن است چند روزی را هم در بیمارستان سپری کنید.

برخی مشکلات غیرمعمول ديگر نیز بعد از جراحی تومور مغزی اتفاق مي‌افتد. مغز ممکن است متورم شده یا مایع در جمجمه جمع شود. گروه پزشكي شما، علائم تورم و یا تجمع مایع را کنترل كند؛ به ‌طور مرتب در شما مورد بررسي قرار مي‌دهد. شما ممكن است براي كمك به كاهش تورم استروئيد (كورتن) دريافت كنيد.

جهت بیرون کشیدن مایع، شايد به جراحي دومي هم نیاز باشد. جراح یک لولة باريك بلند در بطن مغز قرار مي‌دهد. (برای برخی افراد، شانت قبل از انجام عمل جراحی تعبيه مي‌شود) لوله از زیرپوست به قسمت دیگري از بدن ـ معمولاً به شکم ـ وصل می‌شود. مایع اضافه از مغز بیرون کشیده ‌شده به داخل شکم ریخته می‌شود. برخی اوقات هم مایع به داخل قلب ریخته می‌شود.

عفونت مشکل دیگری است که ممکن است بعد از جراحی اتفاق بیفتد، در اين‌صورت گروه درماني به شما آنتی‌بیوتیک می‌دهد.

جراحی مغز گاهي مي‌تواند به بافت‌های سالم نیز آسیب برساند؛ آسیب مغزی ممکن است یک مشکل جدی باشد و مي‌تواند باعث بروز مشکلاتی در فکر کردن، دیدن، و یا صحبت ‌کردن شود. برخی اوقات هم اين آسیب مغزي دائمی و يا طولاني است. و شايد به توان درمانگری، گفتار درمانی، و یا درماني شغلی نیاز داشته‌ باشید. به بخش بازتوانی مراجعه کنید.

پرتودرمانی

پرتودرمانی، با استفاده از اشعه ‌ايكس بسیار قوی، اشعه ‌گاما، و یا پروتون، باعث از بین بردن سلول‌های سرطانی مي‌شود.

پرتودرمانی معمولاً بعد از جراحی آغاز می‌شود. پرتو، سلول‌های توموری را که ممکن است در برخی بخش‌ها باقی مانده باشند از بین می‌برد. برخی اوقات، در مورد بيماراني که نمی‌توانند جراحی شوند، از پرتودرمانی استفاده مي‌كنند.

پزشکان جهت درمان تومورهای مغزی از انواع پرتودرمانی خارجی و داخلی استفاده می‌کنند.

• پرتودرمانی خارجی: اگر جهت درمان به یک درمانگاه و یا بیمارستان بروید، دستگاه بزرگی در خارج از بدن، اشعه‌های پرتو را به سر شما مي‌تاباند. از آنجايی‌که سلول‌های سرطانی مي‌توانند در بافت‌های سالم اطراف تومور نیز گسترش پیدا کرده‌ باشند، پرتو به تومور، بافت‌های مغزی اطراف و یا تمامی مغز نیز تابانده مي‌شود؛ همچنين برخی بيماران به تابش پرتو بر نخاع نيز نياز دارند. برنامة درمان به سن، نوع و اندازه تومور بستگي دارد. پرتودرمانی خارجی تفکیک شده (Fractionated External Beam Therapy) شايع‌ترين شیوة پرتودرمانی است، که برای افراد دارای تومور مغزی استفاده می‌شود. استفاده از دوز کامل پرتو در طول چندین هفته، به حفظ بافت‌های سالم در ناحیه تومور کمک می‌کند. معمولاً درمان پنج روز در هفته و به مدت چندین هفته است. یک ویزیت معمولی اغلب کم‌تر از یک ساعت و هر درمان فقط چند دقیقه طول می‌کشد.

برخی مراکز درمانی در حال بررسي روش‌هاي جديدی جهت به‌كارگيري پرتودرمانی خارجی هستند :

پرتودرمانی با شدت سازمان یافته یا پرتودرمانی سه بعدی تطبیقی : در این نوع درمان از کامپیوتر جهت هدف‌گيري دقیق تومورها استفاده می‌شود، تا میزان آسیب به بافت‌های سالم کاهش یابد.

پرتودرمانی با اشعه پروتون : به‌جای اینکه منبع پرتو اشعه ايكس باشد، منبع آن پروتون است و پزشک تومور را هدف اشعة‌ پروتون قرار می‌دهد. دوز تابش پرتو به بافت سالم از اشعة پرتون، کم‌تر از دوز اشعة ايكس است.

پرتودرمانی استریوتاکتیک : پرتوهای باریکی از اشعه ايكس و یا اشعه گاما از زوایای مختلف به سمت تومور هدف‌گیری می‌شوند. برای این فرآیند، شما کلاهي از جنس سخت را به سر مي‌گذاريد. ممكن است درمان در يك نوبت (جرحي استريوتاكتيك) و یا چندین نوبت انجام مي‌گيرد.

پرتودرمانی داخلی (پرتودرمانی ایمپلنت و یا براکی‌تراپی) : پرتودرمانی داخلی معمولاً برای درمان تومورهای مغزی رایج و در دست مطالعه است. پرتو از مادة رادیواکتیو موجود درایمپلنت‌هایی که دانه‌ها (Seeds) نامیده مي‌شوند، متصاعد مي‌شود. دانه‌ها در داخل مغز کار گذاشته مي‌شوند و برای ماه‌ها پرتوهایی متصاعد می‌کنند؛ بعد از تمام شدن پرتو، این دانه‌ها نیازی به برداشته ‌شدن ندارند.

برخی افراد بعد از درمان دچار عوارض جانبی کمی شده یا اصلاً دچار عوارض جانبی نمی‌شوند. در موارد نادری هم افراد تا چندین ساعت بعد از پرتودرمانی خارجی دچار حالت تهوع مي‌شوند. گروه پزشكي شما می‌تواند شیوه‌هایی ارائه دهد كه به شما برای غلبه بر این مشکل كمك كند. پرتودرمانی گاهي هم باعث مي‌شود شما بعد از هر درمان شديداً احساس خستگی کنید. البته استراحت کردن بسیار اهمیت دارد، اما پزشکان معمولاً به افراد توصیه می‌کنند تا آنجا که می‌توانند فعال باقی بمانند.

علاوه بر این، پرتودرمانی خارجی معمولاً باعث از دست دادن مو در آن قسمت از سر می‌شود که مورد درمان واقع شده است. معمولاً ظرف چندین ماه موها دوباره شروع به رشد می‌کنند. پرتودرمانی همچنین باعث مي‌شود که پوست سر و گوش‌ها قرمز، خشک و حساس شود. گروه خدمات پزشكي شما می‌تواند شیوه‌‌هایی را براي کاهش این مشکلات به شما پیشنهاد كند.

برخی اوقات پرتودرمانی باعث می‌شود که بافت مغز متورم شود. شما ممکن است دچار سردرد شويد یا احساس فشار کنید. گروه خدمات پزشكي شما می‌تواند مراقب علائم بروز این مشکلات باشد. آنها می‌توانند داروهایی را برای کاهش این ناراحتی‌ها تجويز كنند. پرتو گاهی بافت‌های سالم مغز را از بین می‌برد و اگرچه این امر بسیار نادر است، این عارضه جانبی می‌تواند باعث سردرد، تشنج و حتی مرگ شود.

پرتو ممکن است به غده هیپوفیز و دیگر قسمت‌های مغز آسیب برساند. برای کودکان، این عارضه باعث مشکلات یادگیری و كندي رشد و پیشرفت مي‌شود؛ علاوه بر این، پرتو خطر ايجاد تومورهای ثانویه را در مراحل بعدی زندگی افزایش می‌‌دهد.

شیمي‌درمانی

گاهی اوقات از شیمي‌درمانی، يعني استفاده از داروها برای از بين بردن سلول‌های سرطانی، جهت درمان تومور‌های مغزی استفاده می‌شود. داروها به شیوه‌های زیر به بيمار داده‌ مي‌شود:

خوراکی یا داخل وریدی : شیمي‌درمانی ممکن است در طی و یا بعد از پرتودرمانی انجام شود. داروها وارد جریان خون مي‌شوند و در تمام بدن جریان پیدا می‌کنند. اين داروها ممکن است در بخش بیماران سرپایی بیمارستان، درمطب پزشکان، و یا در منزل به بيمار داده‌ شوند. شما به‌ندرت نیاز خواهید داشت که در بیمارستان بمانید.

عوارض جانبی شیمي‌درمانی اساساً بستگی به این دارد که چه نوع دارو و چه مقدار از آن به بيمار داده ‌شده است. عوارض جانبی رایج عبارتند از حالت تهوع و استفراغ، از دست دادن اشتها، سردرد، تب و لرز، و احساس ضعف. اگر داروها سطح سلول‌های خونی سالم را پایین بیاورد، احتمال بیش‌تری دارد که شما دچار عفونت، کبودی و یا خونریزی و نیز احساس ضعف و خستگی شوید. گروه خدمات پزشكي شما به بررسی سطح پایین سلول‌های خونی خواهد پرداخت. برخی از عوارض با مصرف دارو کاهش پیدا خواهند کرد.

در ویفرهایی (Wafer) که در داخل مغز کار گذاشته می‌شوند : در برخی افراد بزرگسالی که دچار گلیوم درجه بالا هستند، جراح چندین ویفر را در داخل مغز قرار می‌دهد. هر ویفر تقریباً به اندازه 19 ميلي‌متر است. در طی چندین هفته، ویفرها حل شده و دارو را در داخل مغز آزاد می‌کند. دارو، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. این امر ممکن است مانع برگشت تومور در مغز بعد از جراحی جهت برداشتن تومور بشود.

افرادی که یک ایمپلنت (یک ویفر) حاوی دارو را دریافت مي‌كنند جهت کنترل علائم عفونت بعد از جراحی توسط گروه خدمات پزشكي تحت نظر قرار می‌گیرند. عفونت می‌تواند با استفاده از آنتی‌بیوتیک درمان شود.

تغذیه

مهم است که شما با خوب غذا خوردن از خود مراقبت کنید. شما نیاز دارید که مقدار مناسبی از کالری‌ها را برای حفظ وزن مناسب مصرف کنید. شما همچنین نیاز دارید برای حفظ قدرت خود پروتئین کافی دریافت کنید. خوب غذا خوردن به شما کمک مي‌کند احساس بهتری کرده و انرژی بیش‌تری داشته باشید.

برخی مواقع به‌خصوص در طی و با بلافاصله بعد از درمان، ممکن است علاقه‌ای به غذا خوردن نداشته‌باشید. و احساس ناراحتی و خستگی کنید. ممکن است احساس کنید که غذاها به خوشمزگی گذشته نیستند.

مراقبت حمایتی

تومور مغزی و درمان آن می‌تواند منجر به دیگر مشکلات سلامت شود. لازم است جهت جلوگیری و یا کنترل این مشکلات مراقبت حمایتی دریافت کنید.

می‌توانید قبل، در طی، و یا بعد از درمان سرطان مراقبت حمایتی دریافت کنید. این امر می‌تواند آرامش شما و کیفیت زندگی شما را در طی درمان بهبود ببخشید.

گروه خدمات پزشكي شما می‌تواند در مشکلات زیر به شما کمک نماید :

تورم مغز : بسیاری افراد مبتلا به تومورهای مغزی نیاز دارند برای کاهش تورم مغز استروئید مصرف كنند.

تشنج : تومورهای مغزی می‌توانند باعث تشنج یا صرع شوند . داروهای خاصی کمک مي‌كنند که مانع و یا باعث کنترل اين انقباضات شوند.

تجمع مایع در جمجمه : اگر مایع در جمجمه جمع شود، جراح یک شانت برای بیرون کشیدن مایع از مغز قرار مي‌دهد.

اطلاعات درباره شانت را می‌توان در قسمت جراحی از بخش درمان یافت.

غمگینی و دیگر احساسات : بعد از تشخیص یک بیماری جدی، احساس غمگینی، اضطراب و گیجی بسیار طبیعی است. برخی بيماران صحبت کردن درباره این احساسات را مفید می‌دانند. برای اطلاعات بیش‌تر به بخش منابع حمایتی مراجعه کنید.

بيماران بسياري که تومور مغزی دارند در طی درمان‌هایی که برای کند کردن پیشرفت بیماری انجام می‌شوند مراقبت حمایتی دریافت مي‌كنند.

برخی بيماران تصمیم می‌گیرند که درمان ضدتومور را دریافت نکرده‌ و تنها مراقبت حمایتی را جهت مدیریت علائم دریافت كنند.

بازتوانی

بازتوانی می‌تواند بخش مهمی از برنامه درمانی باشد. اهداف بازتوانی بستگی به نیاز شما و اینکه تومور چگونه بر توانایی شما درانجام فعالیت‌های روزمره تأثیر گذاشته است، بستگی دارد.

برخی افراد ممکن است هرگز نتوانند دوباره تمامی توانایی‌هایی را که قبل از تومور مغزی و درمان آن داشته‌اند به‌دست آورند. اما تیم پزشكي شما تمام تلاش خود را می‌کند تا شما هرچه زودتر به فعالیت‌های روزمره و طبیعی خود برگردید.

فیزیوتراپیست یا توان درمانگر(Physical Therapist) : تومورهای مغزی و درمان آنها شايد گاهي باعث فلج شود. آنها همچنین باعث ضعف و مشکلاتی در تعادل شوند. فیزیوتراپیست یا توان درمانگر به افراد کمک می‌کند تا قدرت و تعادل خود را دوباره به‌دست آورند.

گفتار درمان : گفتار درمان‌ها به افرادی که در صحبت کردن، ابراز افکار و فرو دادن غذا مشکل دارند، کمک مي‌كنند.

درمانگر شغلی : درمان‌شناس‌های شغلی به افراد کمک می‌کنند تا یاد بگیرند چگونه فعالیت‌های زندگی روزمرۀ خود از قبیل خوردن، استفاده از توالت، حمام ‌کردن و لباس‌ پوشیدن را مدیریت كنند.

متخصصان درمان فیزیکی : پزشکان با آموزش تخصصی به بيماران مبتلا به تومورهای مغزی کمک می‌کنند تا در حد ممکن فعال باقی بمانند. این امر به آنها کمک می‌کند تا توانایی‌های از دست ‌رفتۀ خود را به‌دست آورند و به فعالیت‌های روزمرۀ خود بازگردند. کودکانی که مبتلا به تومورهای مغزی هستند ممکن است نیازهای خاصی داشته‌باشند. برخی اوقات کودکان، مربیانی در بیمارستان یا در منزل دارند. کودکانی که مشکلاتی در یادگیری و یا به‌یاد آوردن آنچه یاد گرفته‌اند دارند ممکن است نیاز به مربی و یا کلاس‌های خاصی در هنگام برگشت به مدرسه داشته‌باشند.

پیگیری سلامتی بیمار پس از درمان

شما بعد از درمان تومور مغز به معاینه‌های عمومی منظم نیاز دارید. برای مثال، در مورد انواع خاصی از تومورهای مغزی، هر سه ماه یک‌بار نیاز به معاینه عمومی است. معاینه‌های عمومی کمک می‌کنند که این اطمینان را به‌وجود آورند که هرگونه تغییراتی در سلامت شما مورد توجه واقع شده و در صورت نیاز تحت درمان قرار خواهد گرفت.

اگر شما در حین معاینه‌های عمومی هرگونه مشکل سلامتي داشته‌باشید، باید با پزشک خود تماس بگیرید.

پزشک شما را در مورد احتمال برگشت تومور معاینه مي‌كند علاوه بر این معاینه عمومی کمک مي‌كند مشکلات سلامتی که می‌توانند در اثر درمان سرطان به‌وجود آیند تشخیص داده شوند.

معاینه‌های عمومی شامل معاینات دقیق فیزیکی و عصبی و نیز MRI و سی‌تی‌اسکن است. اگر شما یک شانت داشته‌باشید، پزشک، شما آن را بررسی مي‌كند تا ببیند آیا به خوبی کار می‌کند یا نه.

منابع حمایتی

آگاهی از اینکه مبتلا به تومور مغزی هستید می‌تواند زندگی شما و نیز زندگی افراد نزدیک شما را تغییر دهد. مدیریت این تغییرات می‌تواند سخت باشد. این امر طبیعی است که شما، خانواده شما، و دوستانتان برای غلبه بر احساساتی که تشخیص بیماری می‌‌تواند برای شما به همراه بیاورد نیاز به کمک داشته ‌باشید.

نگرانی‌ها دربارۀ درمان‌ و مدیریت عوارض جانبی آنها، ماندن در بیمارستان، صورت‌حساب‌های پزشکی، بسیار متداول است. شما ممکن است نگران مراقبت از خانواده، حفظ شغل، و یا ادامه فعالیت‌های روزمره خود باشید.

اینها افراد و مؤسساتي هستند که می‌توانید برای حمایت به آنها مراجعه کنید :

پزشکان، پرستاران، و دیگر اعضای گروه خدمات پزشكي شما می‌توانند به سؤالاتی دربارۀ درمان، کار کردن و دیگر فعالیت‌هایتان پاسخ دهند.

مددکاران اجتماعی، مشاوران می‌توانند به شما در مواقعی که نیاز دارید دربارة احساسات و نگرانی‌های خود صحبت کنید، کمک كنند. در اغلب موارد مددکاران اجتماعی می‌توانند منابعی را جهت کمک‌های مالی، رفت‌وآمد، مراقبت‌ در منزل و یا حمایت‌های عاطفی به شما پیشنهاد كنند.

گروه‌های حمایتی نیز می‌توانند به شما کمک نمایند. در این گروه‌ها، بیماران و اعضای خانواده‌ آنها با دیگر بیماران و اعضای خانواده‌شان، جهت مبادله آنچه که درباره غلبه بر بیماری و اثرات درمان یاد گرفته‌اند، ملاقات مي‌كنند. این گروه‌ها می‌توانند حمایت‌های خود را به‌صورت حضوري، از طریق تلفن، یا اینترنت ارائه دهند. شما می‌توانید با عضوی از گروه خدمات پزشكي خود درباره یافتن يك گروه حمایتی صحبت کنید.